IZLOŽBE:
PRVA POSTAVKA, autorka Zorica Janković
„RADMILA SMILjANIĆ – SVE BILO JE MUZIKA“,
autorka Dragica Gaćeša
Muzej Narodnog pozorišta
Dositejeva 2
telefon 011 328 44 73
www.narodnopozoriste.rs
e – mail: muzej@narodnopozoriste.rs
Radno vreme:
od ponedeljka do petka od 10,30 do 15,30 i od 18,30 do kraja poslednje pauze na Velikoj sceni
subotom od 18,00 do kraja poslednje pauze na Velikoj sceni
nedeljom Muzej ne radi
Cena ulaznica:
• Za učenike osnovne škole, penzionere i grupne posete – 50 dinara
• Za ostale – 100 dinara
CILj OTVARANjA MUZEJA NARODNOG POZORIŠTA U BEOGRADU
Dok se gradila zgrada Narodnog pozorišta na zemljištu kod Stambol kapije, u nedelju 22. novembra 1868. godine, na drugoj lokaciji, izvedena je prva predstava; istorijska drama u pet razdela – Đurađ Branković Karla Obernjika u prevodu i preradi tek postavljenog upravnika Jovana Đorđevića. Izvedena je u adaptiranoj sali gostionice Kod engleske kraljice, u kući koju je Pozorišni odbor zakupio od sveštenika Miloša Sušića, paroha Saborne crkve, a nalazila se u nekadašnjoj Kosmajskoj ulici broj 51 (danas ulica Maršala Birjuzova). Pre predstave izvedena je Srpska uvertira kompozitora Dragutina Reša, a uvodnu reč o pozorišnoj umetnosti, dramskoj književnosti i dotadašnjim dramskim predstavama kod Srba, održao je književnik Milorad Popović Šapčanin, potonji predsednik srpske vlade. Sušićeva kuća, koja se nalazila u neposrednoj bilizini tadašnje Varoš kapije, danas ne postoji. Ali, o njoj ne postoji ni kolektivno sećanje i ako je ona mesto nastanka jedne od najznačajnijih kulturnih ustanova srpskog naroda. U njoj će glumci Narodnog pozorišta do kraja maja naredne 1869. godine odigrati čak sedamdeset predstava, da bi novu pozorišnu sezonu otvorili u novoj zgradi, u četvrtak 30. oktobra izvođenjem slike iz narodnog života s pevanjem – Posmrtna slava kneza Mihaila Đorđa Maletića, uz muziku pozorišnog kapelnika Dragutina Reša. U kamenom zdanju kod nekadašnje Stambol kapije, u zgradi kod Spomenika, na Pozorišnom trgu, odnosno na Trgu Republike, skoro vek i po, s manjim prekidima zbog ratova i ratnih razaranja, izvode se predstave: od početka dramske, od 1920. operske, a od 1923. godine i baletske celovečernje. Naravno, tu su i drugi značajni datumi iz istorije Narodnog pozorišta.
PREDISTORIJA
4. decembar 1841.
Prva predstava u Teatru na Đumruku (carinarnici): Smrt Stefana Dečanskog Jovana Sterije Popovića.
Teatar na Đumruku prestao sa radom 26. avgusta 1842.
15. maj 1847.
Prva predstava u pozorišnoj sali u hotelu Staro zdanje.
Poslednja predstava odigrana 9. marta 1849.
11. septembar 1852.
Započeta izgradnja pozorišne zgrade na Zelenom vencu.
Radovi ubrzo obustavljeni zbog podvodnog zemljišta i nedostatka novca
februar 1863.
Početak rada Pozorišta u Kneževoj pivari.
U zgradi na uglu današnjih ulica Balkanske i Admirala Geprata, predstave igrane do januara 1866. godine
ISTORIJA
29. juni 1851.
Osnovan prvi Pozorišni odbor
12. mart 1868.
Knez Mihailo doneo odluku o podizanju nove pozorišne zgrade
18. avgust 1868.
Knez Milan Obrenović položio kamen temeljac za prvu pozorišnu zgradu u Beogradu
1. novembar 1868.
Jovan Đorđević imenovan za prvog upravnika Narodnog pozorišta
22. novembar 1868.
Prva predstava Narodnog pozorišta: Đurađ Branković Karla Obernjaka, održana u gostionici Kod engleske kraljice
30. oktobar 1869.
Prva predstava u novoj zgradi na Pozorišnom trgu: Posmrtna slava Kneza Mihaila Đorđa Maletića, uz muziku Dragutina Reša
21. april 1882.
Prva premijera jednog muzičko-scenskog dela: opereta Vračara po tekstu M. Miloa
(prevod sa rumunskog Vasa J. Živanović), s muzikom Davorina Jenka
29. novembar 1894.
Prvo izvođenje jednog operskog dela: U bunaru Viljema Blodeka
20. decembar 1903.
Prvo izvođenje prve domaće opere: Na uranku Stanislava Biničkog, po tekstu Branislava Nušića
5. april 1910.
Prvo izvođenje 9. simfonije Ludviga van Betovena
11. februar 1920.
Prva predstava novoformiranog ansambla opere: Madam Baterflaj Đakoma Pučinija, održana u zgradi Manježa
22. januar 1923.
Prva predstava novoformiranog ansambla baleta: Krcko Oraščić Petra Iliča Čajkovskog
6. april 1941.
Bombardovana zgrada Narodnog pozorišta.
U delimično srušenoj zgradi i požaru uništen fundus dekora, kostima i rekvizita
22. decembar 1944.
Prva predstava u oslobođenom Beogradu: Najezda Leonida Leonova
17. februar 1945.
Prva operska predstava u oslobođenom Beogradu:
Evgenije Onjegin Petra Iljiča Čajkovskog, po tekstu Aleksandra Sergejeviča Puškina
22. novembar 1969.
Predstavom Koštana Borisava Stankovića otvorena Scena u Zemunu (prestala sa radom 1992.)
15. oktobar 1989.
Svečano otvorena renovirana i dograđena zgrada Narodnog pozorišta
Da bi svi ovi značajni događaji u istoriji Narodnog pozorišta, kao i doprinosi njihovih aktera, ostali u našem kolektivnom sećanju, i da bi, pre svega, bili čvrsta osnova za dalji razvoj pozorišne umetnosti, nacionalni teatar osniva
MUZEJ NARODNOG POZORIŠTA U BEOGRADU
Poštujući principe muzeologije i osobenosti tematike, uz ograničavajući prostor i broj prikupljenih eksponata, izvedena je prva postavka.
Reprodukovanjem stvarnosti ne plasiramo priču o njenoj autentičnosti, već o njenom značenju.
